Monika Sosnowska – na granicy sztuki

Czym jest architektura? Według słowników, to gałąź sztuki obejmująca obiekt, lub grupę obiektów budowanych umiejscowionych w konkretnym miejscu i czasie. Czym jest rzeźba? Jedną ze sztuk plastycznych, którą wyróżnia trójwymiarowość. Czym jest sztuka, którą tworzy polska artystka Monika Sosnowska? Balansem między jednym a drugim, artystka sprawnie syntezuje te dwa gatunki, nadając swoim pracom zupełnie nowy wymiar.
Monika Sosnowska? A co to za Pani?

Mimo że coraz bardziej interesujemy się sztuką i dawno wyszła ona poza muzea i pracownie artystów, nazwiska wielu z nich są cały czas ledwo znane szerszej widowni. Nazwisko Moniki Sosnowskiej powinno być znane, ponieważ jest to artystka, która została doceniona nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. Monika Sosnowska jest plastyczką i autorką instalacji, ukończyła poznańską ASP oraz Rijksakademie voor Beeldende Kunsten w Amsterdamie. Artystka została uhonorowana na targach sztuki w Bazylei oraz otrzymała Paszport Polityki w dziedzinie plastyka. Reprezentowała nasz kraj w Biennale Sztuki w Wenecji, w roku 2007, czyli jedną z najważniejszych imprez artystycznych w Europie, podczas której prezentowana jest sztuka współczesna z zakresu kinematografii i architektury.

Monika jest znana, głównie jako autorka instalacji, które balansują na pograniczu architektury i rzeźby, łącząc w sobie elementy jednego i drugiego. Sosnowska tworzy, wkomponowując swoje prace we wnętrza, które już istnieją lub tworzy instalacje od początku, które przedstawiają zupełnie nierealne przestrzenie, jakby chciała nam pokazać, że architektura i jej oczywistość są wytworem człowieka, a rozkładając ją na części pierwsze, można stworzyć coś zupełnie nowego.

Dekonstruktorka

Jedną z jej pierwszych prac, jest Mała Alicja, inspirowana Alicją w Krainie Czarów, jest to ciąg 4, zmniejszających się pokojów. Na Bienalle zaprezentowała długi korytarz, pomalowany na biało, z zieloną lamperią, czyli klasyczny przykład architektury PRL, korytarz zdaje się mieć kilkadziesiąt metrów, w rzeczywistości ma ich kilka, a złudzenie, że jest on bardzo długi, powstało przez zmianę perspektywy zbieżnej.

Sosnowska odnosi się w swojej sztuce do wschodnioeuropejskich doświadczeń z powojenną modernizacją – zdanie to znajdziecie w bardzo wielu pracach na temat artystki, a co to właściwie znaczy? To, że Sosnowska zawsze bardzo interesuje architekturą powojenna, tą z okresu PRL, kiedy budowano z wielkiej płyty, wykorzystuje ona jej cechy charakterystyczne, jak sposób budowania, materiały, kolorystykę, wykorzystywała wszystkie te elementy, ukazując daną epokę w innym świetle. Artystka analizuje przestrzeń, to, jakie ma dla nas znaczenie, czym ona dla nas jest, jednak nie przedstawia takich typowych pomieszczeń, jedynie na ich podstawie tworzy coś zupełnie nowego. Najlepszym przykładem tego, jest instalacja schody, która na pierwszy rzut oka przypomina schody, jednak schody iście surrealistyczne, powyginane i odbite w krzywym zwierciadle, po których n pewno nie da się wejść, zatem schody, które schodami nie są.

Artystka swoimi pracami pyta nas- czym jest klatka, blok, pokój, schody, jakie mają dla was znaczenie? Pokazuje je przez nierealny pryzmat, wskazując to, na co nie zwracamy uwagi. Monika zwraca uwagę, że w architekturze czynnikiem kluczowym jest jej funkcja, jeżeli się ją odrzuci, co pozostaje?

Bez nostalgii

Sosnowska sama przyznaje, że stara się w swoich pracach nie zdradzać uczuć, jedynie skłaniać do refleksji.  Artystka też wyraźnie zaznacza, że jej prace są wyprodukowane, ona tworzy jedynie koncepcję, a sama realizacja spoczywa na stolarzach, architektach i inżynierach. Gdzie zatem wielkie rozbuchane artystyczne ego domagające uwielbienia? Co do związków jej sztuki z architekturą artystka zaznacza, że jedynie z niej czerpie, wskazując, że architektura wprowadza ład, ona sama chce wprowadzić chaos i niepewność.

A co wy sądzicie o instalacjach Sosnowskiej? Jakie refleksje nasuwają się wam, kiedy patrzycie na jej realizacje?